De geur van schoonmaakmiddel staat voor veel mensen gelijk aan een schoon en opgeruimd gevoel. Maar terwijl je woning blinkt, betaalt het milieu vaak de prijs. Voor elke klus bestaat een ander product, meestal in een plastic fles verpakt. En schadelijke stoffen zoals chloor en fosfaten belanden uiteindelijk in ons oppervlaktewater.
Dat kan duurzamer, maar waar begin je met dit vuile klusje? Diet Groothuis, schrijver van Het Grote Poetsboek en Het Groene Poetsboekje en Mara Broeren van De Groene Schoonmaakwinkel geven tips.
1. Hou vast aan de heilige drie-eenheid: groene zeep, soda en azijn
Diet Groothuis ziet met lede ogen aan hoe schoonmaakproducenten hun marketing geweldig op orde hebben. “Voor elk schoonmaakklusje een nieuwe fles, vol met chemicaliën." En dat terwijl er eigenlijk zo weinig nodig is, zegt ze. “Groene zeep, soda en schoonmaakazijn. Dat is eigenlijk niet veranderd sinds je grootouders’ tijd.” Groene zeep leent zich bijvoorbeeld goed voor vloeren, vlekken of vette oven. Verdund is het een goede allesreiniger. Soda helpt tegen nare geurtjes, een verstopte gootsteen en voor het reinigen van het toilet. En schoonmaakazijn? “Ramen wassen, wasverzachter en voor het ontkalken van je douchekop.”
Mara Broeren, die verschillende keren per week op de markt staat met haar kraam vol duurzame (schoonmaak)producten, vult aan: “Die drie middelen zijn geweldig, maar je moet wel elke keer de verhoudingen bepalen voor verschillende klussen. We zijn een 24-uurs maatschappij. Mensen willen niet nadenken over maten en eenheden. Wie daar geen puf voor heeft, kan met een duurzaam schoonmaakmiddel prima uit de voeten.”
2.Gebruik niet te veel schoonmaakmiddel
Een flinke scheut allesreiniger in je emmer, een kneep schuurmiddel om de gootsteen te boenen. Klinkt bekend? Zoveel schoonmaakmiddel is er niet nodig. “Afwassen kan met een paar druppels afwasmiddel, de wasmachine is met een eetlepel wasmiddel al tevreden”, legt Groothuis uit. “Sommige mensen denken dat het dopje van het wasmiddel gebruikt moet worden als maatbeker, maar dat is niet waar.”

3. Ban chloor en wasverzachter uit je huis
Wasverzachter, het middel dat jouw zachte handdoeken bezorgt, helpt je ook aan verstopte leidingen. “Bovendien is het ongelooflijk slecht voor het oppervlaktewater door de chemicaliën die erin zitten”, zegt Groothuis. Haar alternatief? Natuurazijn. “Mocht je niet van de geur houden, dan is er ook een versie met lavendel verkrijgbaar.”
Waar Broeren en Groothuis het roerend over eens zijn, is dat niemand meer chloor in huis zou moeten hebben. “Mensen associëren de geur met schoon, maar chloor bleekt alleen. Het maakt niet schoon”, aldus Broeren. “Ik snap echt niet waarom mensen dit nog gebruiken”, vult Groothuis aan. “Met soda lukt het om de pot daadwerkelijk schoon te maken.”
4. Hou het huishouden bij, zodat je niet naar sterke middelen hoeft te grijpen
Veel van de stoffen die in schoonmaakmiddelen zitten, zijn bedoeld om hardnekkig vuil te bestrijden. “Merken weten dat jij geen zin hebt om elke keer je oven schoon te maken als je hem gebruikt hebt en spelen daar handig op in”, legt Broeren uit. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar juist door vaak even een taakje te doen (zoals de oven even schoonmaken na gebruik), scheelt dat je op de lange termijn veel werk. Groothuis: “Filters van de vaatwassers, rubbers van de wasmachine en roosters van de afzuigkap: als je dingen niet uit de hand laat lopen, scheelt het je veel werk.”
Duurzaam schoonmaken betekent niet minder goed schoonmaken, het kost alleen even wat meer planning. Aangekoekt of oud vuil aan de binnenkant van een magnetron of oven kan bijvoorbeeld heel goed ingesmeerd worden met groene zeep, maar moet wel 24 uur intrekken, schrijft Groothuis. Toiletten worden weer blinkend schoon met soda en warm water, maar het moet wel een uur blijven staan. “Ja, het kost meer tijd”, zegt Broeren. “Maar wie duurzaam wil schoonmaken, moet dat accepteren.”

5. Neem je wasgewoonten onder de loep
Dat een shirt of broek niet na elke keer dragen gewassen hoeft te worden, mag geen nieuws meer heten. Maar ook eenmaal in de wasmand beland, zijn er duurzame keuzes te maken. Broeren: “Vloeibaar wasmiddel is voor het overgrote deel water. Het zit in grote plastic flessen en kost veel om te vervoeren.” In haar kraam heeft ze daarom een prominente plek voor wasstrips. “Ik krijg er veel vragen over. Mensen hebben gehoord dat ze niet goed werken, maar wie grote vlekken met een beetje extra soda behandelt komt echt een heel eind.”
Groothuis tipt in haar boek om in het najaar paardenkastanjes te rapen, in vieren te snijden en bij je was te gooien. “Zo’n tien per wasbeurt. Ze bevatten saponine, wat een zeepachtig schuim veroorzaakt.”
Ze waarschuwt wel dat een lage temperatuur niet altijd een goed idee is. “Bij 40 graden of lager lijkt je was schoon, maar overleven allerlei micro-organismen. Daarom is het beter om je beddengoed, ondergoed, vaatdoeken en handdoeken op 60 graden te wassen.”
6. Doe je wasdroger de deur uit
Er is een gratis, zéér duurzaam alternatief voor een wasdroger: de zon en de wind. “Wasdrogers zijn echt onnozel, tenzij je heel klein woont.” Groothuis somt de nadelen op. “Je kleding slijt er sneller door, handdoeken nemen minder vocht op als ze in de droger zijn geweest en ze vreten energie.”
Om te voorkomen dat je was muf gaat ruiken, is het zaak om voldoende lucht tussen je kleding op het rek te laten. “Maar wasgoed buiten in de zon aan de lijn zien wapperen, dat is toch een fijn gezicht?” Voor wie de was liever zo snel mogelijk laat drogen, is de SpeedDryer een duurzaam alternatief: een elektrisch draaiend wasdroogrek dat je kleding in twee uur droogt.
7. Spoel geen vet door de gootsteen
De meeste mensen weten wel dat je frituurvet niet door de wc hoort te spoelen, maar wat te denken van het laagje olie dat in je pan achterblijft? In het riool stolt het vet en koekt het aan leidingen vast, wat zorgt voor verstopping. Pak een velletje keukenrol en dep het vet uit de pan, voordat je aan de afwas begint.
Groothuis tipt om eens per maand een dot soda met een liter kokend water door de gootsteen te spoelen. “Het liefst voor het slapen gaan, zodat het vet tijdens de nacht kan oplossen. Dat scheelt weer loodgieterskosten.”
8. Verduurzaam je textiel
Microvezeldoekjes zijn weliswaar handig, maar hebben een groot nadeel. Ze zitten vol plastic deeltjes die in het water belanden. “Ga liever voor een doek van biologisch textiel of linnen. En kies een afwasborstel van hout”, zegt Broeren. Schuursponsjes zijn te vervangen door sponzen van kokosvezel of luffa, een courgette-achtige plant.
9. Vergeet niet te ventileren
De belangrijkste taak in het schoonmaken wordt vaak vergeten, aldus Groothuis. “Het ventileren van je huis is van levensbelang. Het is belangrijker dan je wc schoonmaken of je tandenpoetsen.”
Het binnenklimaat van veel huizen is slecht, wat kan leiden tot onder andere hoofdpijn, allergieën, luchtwegklachten en huidproblemen. “Veel mensen denken dat de mechanische ventilatie in een badkamer voldoende is, maar die slaat vaak af zodra het licht uitgaat.” Zet dus een raam of deur open: als je gekookt hebt, als er bezoek over de vloer is geweest of wanneer je ramen beslaan. “Wie dat niet doet en eenmaal schimmel heeft, is heel ver van huis.”
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.