Kenia. Oeganda. De jeugd van acteur en filmmaker Hanna Verboom tekent zich door verhuizen tussen verschillende landen, aan elkaar geregen als een lint. Elke keer een nieuwe middelbare school. Een nieuw leven opbouwen. Om de ervaringen aan elkaar te verbinden, zocht Verboom haar toevlucht in verhalen. “Van jongs af aan had ik door dat je kon communiceren door anderen over je ervaringen te vertellen. Het maakte dat ik geaccepteerd werd.”
Verhalen speelden ook een grote rol in haar latere professionele leven. Eerst als acteur, daarna als oprichter van filmplatform Cinetree en vanuit daar als filmmaker en producent. “Ik geloof in de kracht van film als middel. Niet alleen ter vermaak, maar ook om bruggen te bouwen. Films als Captain Fantastic en Intouchables gaan over maatschappelijke thema’s en maken dat mensen zich kunnen verplaatsen in anderen.”
Onderzoek van het persbureau Reuters bevestigt wat Verboom intuïtief al wist: documentaires zijn een van de krachtigste vormen van storytelling. “In een tijd waarin onze aandacht versplinterd is door sociale media, gaat een documentaire juist de diepte in. Je hebt even de tijd om echt te luisteren, te voelen, mee te leven.
In de documentaire Uit de schaduw deelt Hanna Verboom voor het eerst haar verhaal over psychische variatie.
Samen uit de schaduw is het vervolg, waarin ze samen met haar broertje Juda op zoek gaat naar antwoorden.
Wat begon als een persoonlijke reis groeide uit tot een beweging. Die beweging leidde tot het Uit de Schaduw festival, met inmiddels drie edities op Buitenplaats De Hoorneboeg.
De kracht van het delen
Dat laatste ervoer Verboom ook persoonlijk, toen ze vier jaar geleden twee documentaires maakte over de bipolaire stoornis waarmee zij gediagnostiseerd werd toen ze 20 jaar was. “Het zorgde voor schaamte, stigma. Er werd me lang verteld dat ik dit voor me moest houden, maar ik wilde ermee naar buiten.” 48 procent van de mensen krijgt volgens het Trimbos Instituut in hun leven te maken met psychisch lijden, waaronder bijvoorbeeld een angststoornis en depressiviteit. “Maar veel mensen houden, net als ik, lang hun mond.”
Het zorgde niet alleen voor de Uit de Schaduw-documentaires, maar ook voor een festival en vier jaar lang toeren langs vele publieke vertoningen in filmzaken. “Al die dingen zorgden ervoor dat ik me voor het eerst realiseerde dat ik niet alleen was. Dat gaf me een enorme kracht.”
Ook haar partner Ralf Roex, sinds 2018 werkzaam bij Cinetree als bestuurslid en Finance director, ziet hoeveel het verhaal van Verboom teweegbrengt. “Ik ben een nieuwkomer op het gebied van praten over mentaal welzijn, maar als partner maak je alles van heel dichtbij mee. Elke keer als ik meeging naar een vertoning van de documentaire, op universiteiten of bij grote corporates, stonden er daarna lange rijen voor Hanna. Mensen die hierdoor ook de kracht vonden om hun eigen verhaal te vertellen, die geraakt zijn of een vraag hebben. Het maakt me emotioneel en gelukkig om te zien dat dit zoveel betekent, voor Hanna en voor anderen.”
Mentaal welzijn is een van de thema’s waar Cinetree via hun foundation zich hard voor maakt. Roex: “We zijn onder andere bezig met een project waarin oud profvoetballers praten over het onderwerp. Mensen met zo’n bereik die zich in een documentaire uitspreken over het belang van mentaal welzijn, daarmee bereik je weer een hele nieuwe doelgroep over zo’n belangrijk onderwerp.”
Hoopvolle blik
Een film die zijn eigen perspectief veranderde, is The Specials. Over een Joodse en een Islamitische man in Parijs die jongeren met een beperking opvangen. “Ze werken eigenlijk buiten het systeem, omdat dat systeem vaak faalt. Jongeren die buiten de boot dreigen te vallen, krijgen van hen een kans. Een hoopvol verhaal dat laat zien wat er mogelijk is als we vanuit compassie handelen.”
Het is precies wat Cinetree hoopt te bereiken tijdens het Tomorrow Festival op 20 november in het DeLaMar theater in Amsterdam. Hoop bieden. Laten zien dat er een hoop verbinding is in de wereld, als je de camera een kwartslag draait. “Wanhoop verlamt. Natuurlijk staan we voor veel uitdagingen, maar er gaan heel veel dingen goed. Misschien wel beter dan ooit. Als we daarop focussen, denken we dat mensen meer in beweging komen.”
Soms moest Roex denken aan het liedje ‘Als ik de baas zou zijn van het journaal’, van Kinderen voor Kinderen. “Het gaat erover dat het nieuws positiever zou moeten zijn. Dat nummer is veertig jaar oud, maar er is nog weinig veranderd.” Toch geloven hij en Verboom erin dat impactstorytelling ervoor kan zorgen dat het positieve nieuws de mensen bereikt. “Met kwalitatieve documentaires is het een uitdaging om een duurzaam verdienmodel te maken, maar we weten dat er behoefte is aan verhalen die hoop geven voor de toekomst. Je ziet het aan mooie initiatieven als De Correspondent of Follow the Money. Wij willen datzelfde doen, maar dan met film.”
Tomorrow Festival: samen voor de kracht van film
Het Tomorrow Festival is een initiatief van Cinetree in samenwerking met Triodos Bank en Hivos. Een synergetische combinatie, kan je wel zeggen, want alle drie de organisaties werken op hun eigen manier aan een duurzame en rechtvaardige toekomst. Cinetree laat met film zien hoe verhalen tot verandering kunnen leiden. Hivos maakt zich sterk voor een rechtvaardige en inclusieve wereld en Triodos Bank gebruikt geld als middel om die verandering mogelijk te maken.
“Verhalen hebben de kracht om mensen en generaties met elkaar te verbinden,” zegt Pauline Bieringa, Director Community Engagement bij Triodos Bank. “Dat ervaren we nu opnieuw in deze samenwerking. Want met film maken we niet alleen zichtbaar wat verandering kan betekenen. We versterken we ook de gemeenschap die daar achter staat.”
Ook inhoudelijk versterken we elkaar, vertelt Roex: “Met intrinsiek gemotiveerde partners krijg je meer voor elkaar. Zo zoeken we samen met Triodos Bank en Hivos naar diversiteit in programmering, communicatie en publiek. Bij het thema klimaat kan dat best uitdagend zijn, maar door onze krachten te bundelen komen we veel verder.”
Verhalen dichtbij
Tijdens het festival introduceren onder andere klimaatactivist Hannah Prins, Triodos Bank hoofdeconoom Hans Stegeman en fotograaf Jimmy Nelson de documentaires, met hun eigen verhalen van hoop. “En we hebben een heel bijzondere bijdrage van Jane Goodall, een icoon van hoop. Haar team heeft speciaal voor ons festival een exclusieve keynotevideo gemaakt.”
Met docu’s als Jonah And The Whale (over een man die een walvissenkolonie filmt), New Kind Of Wilderness (over een gezin dat in de wildernis gaat leven als hun moeder overlijdt) en Costa Brava Lebanon focust Cinetree op de relatie tussen mens en natuur. “In die laatste documentaire laten de makers zien dat hele gebieden overgenomen worden als dumpplek voor ons consumentisme.” Het klinkt als een ver-van-je-bed-show, maar Roex benadrukt dat ook de verhalen dichterbij belangrijk zijn. “We zijn daarom recentelijk de Academy gestart, waarin we jonge, lokale filmmakers willen helpen met het financieren van hun verhalen. Er zijn hier in Nederland ook genoeg klimaatverhalen te vertellen.”
Daarmee draait het Tomorrow Festival niet om wegkijken, maar om anders kijken. “Als je mensen laat zien dat verandering mogelijk is, voelen ze dat ze kunnen bijdragen.” Dat een filmfestival dat gevoel teweeg kan brengen, blijkt uit het onderzoek dat Cinetree vorig jaar uitvoerde tijdens het festival. “We vroegen bezoekers bij binnenkomst hoe hoopvol ze zich voelden, op een schaal van 1 tot 10,” vertelt Verboom. “Gemiddeld was dat een 5,5. Na afloop was het een 7,3. Dat is precies wat we willen bereiken: dat mensen naar huis gaan met het gevoel dat ze zelf verschil kunnen maken.”
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.