Toen een jonge ondernemer in 2007 aanklopte bij toenmalig consultant Ólavur Gregersen met de wens om zeewier te kweken, was er nog veel onbekend. Wel was duidelijk dat zeewier CO₂, stikstof en fosfor opneemt uit de oceanen en eraan bijdraagt om deze stoffen in het water te verminderen, wat gunstig is voor het milieu.
Gregersen: “Ik wist weinig van zeewier, maar ik vond het direct een goed idee. Ik woon het grootste deel van mijn leven op de Faeröer Eilanden, we hebben weinig land maar zijn omringd door water en moeten slim met de oceaan omspringen. Dit idee paste daar perfect bij.” Gregersen raakte betrokken bij het project en besloot in 2012 om zich fulltime met Ocean Rainforest bezig te houden, als CEO.
Inmiddels is het bedrijf enorm gegroeid. Het is naast de Faeröer Eilanden nu ook actief voor de kust van Californië en Mexico. Sinds 2020 heeft Ocean Rainforest meerdere buitenlandse investeerders, onder wie het Wereld Natuur Fonds en Triodos Bank.
Triodos Food Transition Europe Fund en Ocean Rainforest
Triodos Food Transition Europe Fund nam vorig jaar een minderheidsbelang in Ocean Rainforest. Dit fonds investeert in de broodnodige transitie naar ecologisch en sociaal veerkrachtige voedsel- en landbouwsystemen in Europa. Voorbeelden van andere investeringen zijn het Spaanse platform CrowdFarming (waar biologische boeren direct aan consumenten kunnen verkopen) en Stadtsalat, een Duitse ‘fastfood’-keten met gezonde biologische salades. Met de investering in Ocean Rainforest stapt het fonds voor het eerst in de aquacultuursector.
Fondsmanager Adam Kybird: “Ocean Rainforest draagt bij aan alle drie de impactpijlers van het fonds: goed voor milieu, gezond voor de mens en inclusieve welvaart. Diervoer op basis van zeewier draagt bijvoorbeeld ook bij aan de transitie naar een duurzamer landbouwsysteem. En voor de mens zijn zeewierproducten goed voor de spijsvertering en hebben ze een ontstekingsremmende werking. Ook op sociaaleconomisch gebied maakt Ocean Rainforest positieve impact, door banen te creëren voor kustgemeenschappen.”
Triodos Food Transition Europe Fund is één van de fondsen waar je via Triodos Multi Impact Fund in investeert.
Zeewier is een veelzijdig product, wat kun je er allemaal mee?
Gregersen: “Je kunt zeewier ten eerste natuurlijk gebruiken als voedsel voor mensen, maar ook als ingrediënt voor veevoer. Daarnaast is het een populair ingrediënt voor cosmetica en farmaceutica dankzij de vele nuttige bestanddelen die erin zitten, zoals zouten, mineralen en vitaminen.
Daarnaast kan zeewier worden ingezet voor de verduurzaming van de landbouw omdat het chemische bestrijdingsmiddelen (deels) kan vervangen. Het kan zelfs dienen als duurzame energiebron, door de ethanol eruit te destilleren.”
Dat zijn flink wat toepassingen, waar focust Ocean Rainforest zich op?
Gregersen: “In het begin draaide het voornamelijk om energie. We ontwikkelden een methode om ethanol te destilleren uit de suikers die van nature in zeewier zitten. Ethanol is een vloeibare brandstof die duurzamer is dan fossiele brandstoffen en deze deels kan vervangen. Dit plan bleek op de lange termijn helaas niet houdbaar, omdat de olie- en gasindustrie flink wordt gesubsidieerd. Daar konden we niet mee concurreren. De kosten waren te hoog en de schaalbaarheid nog te beperkt.
Daarom gingen we ons vanaf 2012 meer op voedsel richten. Maar na enkele jaren bleek dat zeewier in de Europese - en Amerikaanse voedselsector niet populair genoeg is voor consumptie. In Azië is dat wel het geval, maar daar is de zeewiermarkt al redelijk verzadigd. Daarom kozen we wederom een nieuwe route.”
Wat werd die nieuwe route?
Gregersen: “Zeewier zit boordevol stoffen die goed zijn voor de spijsvertering en het immuunsysteem. Daar speelden we op in door zeewier te fermenteren en de gistbacteriën te gebruiken in voedingssupplementen.
Daarnaast ontdekten we dat zeewier ook kan worden ingezet als biostimulant. Dit zijn synthetische of (in het geval van zeewier) natuurlijke middelen die de groei, gezondheid en weerstand van gewassen verbeteren. Zo kwam de landbouwsector in beeld als nieuwe afzetmarkt om ons op te focussen.
Zeewier is een schoon en veilig alternatief voor synthetische bestrijdingsmiddelen en meststoffen, die onder andere het schadelijke PFAS in het grondwater kunnen brengen en gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Met zeewier als biostimulant hopen we bij te dragen aan een gezondere bodem, gezondere mensen en gezondere dieren.”
En zeewier draagt dus ook bij aan het oplossen van het klimaatprobleem?
Gregersen: "Dat klopt! Ten eerste heeft de kweek ervan bijzonder weinig negatieve impact. Zeewier groeit door fotosynthese. Het maakt gebruikt van licht en voedingsstoffen die van nature in oceanen aanwezig zijn om te groeien. Er zijn voor de kweek dus geen land, geen drinkwater en geen meststoffen nodig. Zeewier draagt daarnaast bij aan de mariene biodiversiteit, omdat het veel onderwatersoorten van leefruimte en voedsel voorziet.
Tegelijkertijd neemt zeewier CO₂, stikstof en fosfor op. Dat is fijn, want deze schadelijke stoffen komen met name in Europese kustgebieden steeds meer voor. Omdat zeewier een deel ervan opneemt, voert het eigenlijk een soort natuurlijke schoonmaak uit in de wateren waar het groeit. Zeewierkweek draagt direct en indirect bij aan een gezondere planeet."
Wordt die duurzame impact onder water niet tenietgedaan door het zeewier vervolgens te oogsten, transporteren en gebruiken?
Gregersen: “Dat hangt enorm af van hoe je zeewier bewerkt en gebruikt. Ocean Rainforest gebruikt geoogst zeewier op dit moment vooral om synthetische meststoffen en bestrijdingsmiddelen te vervangen. Dat heeft juist voordelen op allerlei vlakken. Synthetische meststoffen sijpelen bijvoorbeeld door in de bodem, waardoor PFAS in ons drinkwater terechtkomt. Dat kan tot allerlei gezondheidsproblemen leiden, zoals verminderde vruchtbaarheid en een verhoogd risico op bepaalde kankersoorten. Maar ook psychologische problemen zoals ADHD.
Voor het gebruik van zeewier in voedingsmiddelen hebben we een zogeheten life cycle assessment gedaan, in samenwerking met een Zweedse universiteit. Dat is een methode om de impact van een product in kaart te brengen. Daaruit bleek dat zeewier van alle voedingsmiddelen de kleinste CO₂-voetafdruk heeft.”
Kleven er ook nadelen aan zeewierkweek?
Gregersen: “Voor zover wij kunnen zien, zijn er nauwelijks nadelen. Het is wel belangrijk om de plekken waar je zeewier kweekt zorgvuldig te kiezen. Je hebt omstandigheden nodig waar de juiste voedingsstoffen van nature voorkomen, zodat je zelf niets hoeft toe te voegen. Dat is voornamelijk op plekken waar er een stroming vanuit dieper oceaanwater op onze continentale plaat binnenkomt. De Faeröer eilanden zijn een goed voorbeeld van zo’n plek.
Daarnaast moet je die natuurlijke voedingsstoffen in de oceaan natuurlijk niet overmatig gebruiken. Maar dat is pas aan de orde als je 5 procent van het oceaanoppervlak zou gebruiken voor zeewierkweek. Dat is een immens oppervlak, waar we héél ver van af zitten. Op dit moment wordt slechts 0.025 procent van het oceaanoppervlak gebruikt voor zeewierkweek.
De enige kritische noot die je kunt plaatsen, is dat je op plekken waar zeewier wordt gekweekt geen andere activiteiten kunt ondernemen.”
Zo kweek je zeewier
De oceaan kan een ruige omgeving zijn. Zeewier moet dan ook bestand zijn tegen zaken als sterke stromingen, golven en kou, zodat het tijdens het kweekproces niet verloren gaat. Daarom deed Ocean Rainforest in haar beginjaren veel onderzoek naar zeewiersoorten en technologie. Gregersen: “Zo kwamen we tot een kweekmethode die goed werkte.”
“Onze methode is eenvoudig, maar effectief: we plaatsen lange lijnen met zaailingen onder water. Daarna groeit de biomassa vanzelf, gevoed door zonlicht en de voedingsstoffen in het zeewater. De zeewiersoorten die wij kweken zijn daarnaast sterk genoeg om de soms barre omstandigheden in de oceaan te weerstaan."
Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?
"We willen binnen vijf jaar één van de grootste producenten van natuurlijke bestrijdingsmiddelen worden, gemaakt van gekweekt zeewier. Veel biostimulanten worden nu nog gemaakt van wild geoogst zeewier, maar wij bieden met gekweekt zeewier een duurzamer alternatief.
Verder hopen we natuurlijk dat zeewier steeds normaler wordt in de Westerse wereld — als voedingsmiddel, als biostimulant, en als bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering. De potentie is enorm, we staan pas aan het begin."
Bedankt voor je reactie!
Bevestig je reactie door op de link in je e-mail te klikken.